Jongeren brengen steeds meer tijd online door, al scrollend op sociale media of chattend met anderen. Terwijl kinderen uit het lager onderwijs vooral individueel ontspannende filmpjes kijken op YouTube of Netflix, wordt de sociale component van mediagebruik almaar belangrijker tijdens het ouder worden. Berichten sturen groeit uit tot de de belangrijkste dagelijkse media-activiteit van jongeren uit het secundair onderwijs. Op sociale media en andere applicaties ontmoeten jongeren niet enkel hun vrienden, maar bloeien soms ook de eerste romantische relaties op. Maar welke impact heeft die online dimensie nu op de liefdesrelaties van jongeren?
Om te onderzoeken hoe jongeren omgaan met romantische relaties online, duiken we in de data van het meest recente Apenstaartjarenrapport (2024), dat de digitale leefwereld van kinderen en jongeren in kaart brengt. In totaal vulde een diverse groep van 2233 leerlingen, afkomstig van de 3e graad lager onderwijs en het secundair onderwijs, de vragen rond online relaties in.
16% van de jongeren ontmoette ooit al eens een lief online. Bij dit getal moet de kanttekening worden geplaatst dat er ook jongeren zijn die niet eerder een lief hebben gehad. Dit percentage van 16% schommelt naargelang leeftijd, gender, sociaal-economische status en studierichting. Opvallend is het hoge percentage bij leerlingen uit het BSO-onderwijs. 37% van hen beweert ooit al eens een lief te hebben ontmoet online. In vergelijking met leerlingen uit ASO-opleidingen is dit drie keer zoveel. Experimenteren BSO-leerlingen vaker, of hebben ze gewoonweg al meer interesse in romantiek? Dit laatste lijkt wel zo te zijn. Op het moment van de bevraging heeft 31% van de leerlingen uit BSO een partner, en slechts 15% van de leerlingen uit het ASO.
Socialemediaplatformen zijn de populairste plaats om een lief te ontmoeten. 77% van de jongeren die ooit al eens een lief ontmoette online, meldt dat dit via sociale media gebeurde. Nog eens 15% geeft aan dat ze hun lief ontmoette via online spelletjes of gaming communities, en bij 10% gebeurde dit via een online datingapp. In het algemeen blijken dergelijke datingapps echter niet zo populair te zijn bij jongeren. Zo’n 7% van alle jongeren gebruikte een datingapp de voorbije 2 maanden. 'Populaire' voorbeelden zijn Yubo en Tinder.
Digitale platformen hebben niet enkel invloed op hoe jongeren nieuwe liefdes ontmoeten, maar ook hoe ze tijdens hun relatie omgaan en communiceren met hun partner. De invloed van het internet op de relatie, wordt door sommige jongeren als positief ervaren. 32% van de jongeren in een relatie voelt zich meer verbonden met hun lief vanwege het internet, en 21% zegt dat online communicatie een goede manier is om ruzies en misverstanden met de partner op te lossen.
Het internet en sociale media bieden jongeren dan ook de mogelijkheid voortdurend in contact te staan met elkaar en steeds op de hoogte te zijn van elkaars bezigheden. Dit kan positief uitdraaien, zoals de percentages hierboven uitwijzen, maar ook leiden tot controlegedrag. De meerderheid van de jongeren vindt het niet oké om stiekem na te gaan wat de partner doet online, of zijn of haar locatie te checken. Een minderheid vindt echter wel dat dit moet kunnen. Sommige jongeren gaan hier verder in en loggen zonder medeweten van de partner in op diens accounts om zo activiteiten of chatberichten te checken. 7% van de jongeren die een relatie heeft, vindt het belangrijk om de wachtwoorden van de accounts van zijn/haar lief te weten.
Maar gebeurt dit controleren ook zonder toestemming? Uit de data blijkt van wel, al is dit slechts bij een minderheid het geval. 1 op 4 jongeren heeft in de voorbije twee maanden minstens één keer de gps-locatie van zijn partner gecheckt, zonder toestemming. Dit controleren gebeurt ook in de omgekeerde richting. Ongeveer dezelfde hoeveelheid jongeren geeft aan al gecontroleerd te zijn geweest door de partner. Voor dit controlegedrag vallen weinig noemenswaardige verschillen op te merken naargelang gender, SES of graad.
Het kan enorme voordelen bieden dat internet jongeren de mogelijkheid geeft om hun relatie ook online te beleven. Een bericht sturen kan wat meer comfortabel aanvoelen dan iemand in het echt aanspreken. Toch is er ook een keerzijde. Online platformen vergemakkelijken het controlegedrag ten aanzien van de partner. Cijfers tonen aan dat het stiekem checken van je partners locatie, of inloggen in diens account, niet zo zeldzaam is. Dit controlegedrag hoeft zeker niet in alle gevallen schadelijk te zijn, maar is dat soms wel. Het is belangrijk dat jongeren open communiceren met hun lief over de rol van het internet in hun relatie en de mogelijkheden en onzekerheden die hierbij komen kijken.
Hou de vinger aan de pols rond mediaonderzoek via de updates van Mediapunt.
Ontdek onze publicaties met nieuw onderzoek, artikels waarin we dieper in data duiken, aankondingen van interessante events en actualiteitsgerelateerde opiniestukken.
