Hoe Facebookgebruik voor nieuws de politieke kloof vergroot

In westerse samenlevingen groeit affectieve polarisatie, waarbij burgers een sterke band hebben met mensen die hun politieke visie delen, maar een afkeer voelen tegenover mensen met een andere politieke mening. Sociale media dragen mogelijk bij aan dit fenomeen, maar onderzoek naar deze invloed is beperkt en heeft onduidelijke resultaten. Deze studie kijkt naar de relatie tussen Facebook-gebruik (voor nieuws) en affectieve polarisatie in Vlaanderen. De resultaten van de survey wijzen erop dat burgers die vooral nieuws consumeren via Facebook inderdaad meer affectief gepolariseerd zijn.

• De gemiddelde score van affectieve polarisatie in Vlaanderen is 48,1. Dit betekent dat er een verschil is van bijna 50 punten (op een schaal van 100 punten) tussen hoe mensen politieke medestanders evalueren ten opzichte van politieke tegenstanders.
• Verschillende factoren hangen samen met hoe affectief gepolariseerd iemand is: hoe ouder, hoe meer politiek geïnteresseerd en hoe ideologisch extremer je bent, hoe meer kans op een hogere score van affectieve polarisatie.
• Het gebruik van Facebook voor nieuwsconsumptie wordt geassocieerd met beide kenmerken van affectieve polarisatie: meer positieve gevoelens tegenover politieke medestanders en meer vijandige gevoelens tegenover politieke tegenstanders.
• Facebookgebruik lijkt dus samen te hangen met affectieve polarisatie. Mensen die meerdere keren per dag het nieuws checken via Facebook scoren gemiddeld 10 punten hoger op de schaal van affectieve polarisatie dan mensen die Facebook niet gebruiken om het nieuws te volgen.
• Andere sociale mediaplatformen (inclusief X, het vroegere Twitter) lijken geen relatie te hebben met affectieve polarisatie.
• Mensen die enkel politici volgen van de partij waarop ze stemmen zijn gemiddeld meer affectief gepolariseerd dan mensen die politici van verschillende partijen volgen op Facebook. Wanneer de onderzoekers dezelfde hypothese meten met een ander model, blijkt dit resultaat toch onduidelijk te zijn. Hierover is meer onderzoek nodig.
• De studie toont aan dat zelfs in een meerpartijensysteem zoals Vlaanderen, Facebookgebruik voor nieuwsconsumptie geassocieerd kan worden met hogere scores van affectieve polarisatie. Gezien de mogelijke negatieve gevolgen van polarisatie voor de democratie en de stijgende populariteit van sociale media als nieuwskanalen, is deze bevinding zorgwekkend.