Online nieuws bevat veel meer infotainment dan traditionele media

Journalistiek verandert door digitalisering. Dit onderzoek vergelijkt hoe journalistieke rollen worden uitgevoerd in online media, tv, radio en kranten in 37 landen. Het analyseert verschillen in hoe deze rollen worden ingevuld, en of deze variëren per land. Online journalistiek toont meetbare verschillen, vooral in service en infotainment, terwijl publieke dienstfuncties, zoals de "watchdog"-rol (macht controleren) en de "civic"-rol (burgers betrekken bij publieke discussies), meer consistent zijn. Politieke systemen beïnvloeden ook hoe rollen online worden uitgevoerd. Dit onderzoek helpt begrijpen hoe journalistiek zich aanpast aan de digitale tijd.

• Infotainment en service in online nieuws:  
  • Online nieuws heeft meer infotainment (entertainment gecombineerd met informatie) en servicegerichte inhoud dan radio en print. Dit komt omdat online platformen sterk concurreren om de aandacht van gebruikers in een drukke digitale omgeving.  
  • Televisienieuws scoort iets hoger op infotainment dan online nieuws, maar beide platformen zetten sterk in op het aantrekken van publiek door middel van vermakelijke en toegankelijke inhoud.  
  • De nadruk op service en infotainment in online media lijkt universeel en verandert nauwelijks tussen landen. Dit benadrukt de krachtige rol van digitale tools om publiek te binden.  

• Publieke dienstrollen in journalistiek:  
  • De “watchdog”-rol (het controleren van macht) en de “civic”-rol (het betrekken van burgers bij het publieke debat) zijn evenredig verdeeld over de meeste platformen, inclusief online media.  
  • Televisienieuws presteert iets beter in deze rollen, maar online journalistiek doet niet onder voor radio en print. Dit betekent dat de kernwaarden van journalistiek, zoals het informeren van burgers en het controleren van macht, behouden blijven in online omgevingen.  
  • Online media benutten echter nog niet volledig hun potentie om met innovatieve digitale tools deze rollen verder te versterken, zoals het bieden van diepgaande analyses of meer directe interactie met gebruikers.  
• Politieke invloed op rollen:
  • In vrije landen is de “interventionistische” rol (waarbij journalisten hun eigen stem en mening inbrengen) sterker in online nieuws dan op andere platformen. Dit wijst erop dat journalisten in democratische landen meer ruimte hebben om kritisch te zijn in digitale media.  
  • In minder vrije landen tonen online media juist een beperktere interventierol. Hier zijn journalisten vaak voorzichtiger, waarschijnlijk vanwege censuur of beperkingen opgelegd door de overheid.  
  • De “loyale” rol (waarbij media de regering en nationale elites steunen) komt vaker voor in online journalistiek in niet-vrije landen. Dit kan worden gezien als een tegenreactie op de vrijheid die internet biedt om politieke verandering te stimuleren.  
• Betekenis voor de toekomst van journalistiek:  
  • De resultaten suggereren dat online journalistiek niet minder professioneel is dan traditionele media, maar eerder een breder scala aan rollen biedt. Het "menu" van journalistieke functies wordt uitgebreid, zonder de kernwaarden te verliezen.  
  • Om het volle potentieel van online journalistiek te benutten, moeten journalisten meer experimenteren met digitale tools en strategieën, zoals interactieve inhoud en diepgaande rapportage.  
  • Toekomstig onderzoek kan zich richten op hoe journalistieke rollen evolueren in snel veranderende digitale omgevingen en hoe dit het vertrouwen en de betrokkenheid van het publiek beïnvloedt.  
• Inzichten over specifiek voor België
  • De resultaten vermelden België specifiek in relatie tot de "service"-rol. In België presteerde online nieuws beter dan radio op het gebied van servicegerichte journalistiek. Dit betekent dat online media in België meer praktische, nuttige informatie lijken te bieden. Over andere journalistieke rollen of specifieke Vlaamse gegevens worden geen aparte details vermeld in de resultaten.