De impact van schermtijd en sociale media hangt af van de vervulling van psychologische basisbehoeften

Dit onderzoek onderzoekt hoe socialmediagebruik (SMU) adolescenten beïnvloedt, met specifieke aandacht voor schermtijd en psychologische basisbehoeften (autonomie, competentie en verbondenheid). Via een 7-daags dagboekonderzoek met 107 jongeren (12-19 jaar) werd objectief gemeten hoeveel tijd ze op sociale media doorbrachten en hoe dit hun emoties en doelgerichtheid beïnvloedde. Resultaten tonen dat langere schermtijd samengaat met schuldgevoelens, doelconflicten en negatieve emoties, maar dat positieve ervaringen op sociale media deze effecten kunnen verzachten. Dit onderzoek benadrukt dat niet alleen de hoeveelheid, maar vooral de kwaliteit van socialmediagebruik bepalend is voor welzijn.

• Schermtijd alleen is niet doorslaggevend – Lang socialmediagebruik leidt tot negatieve emoties en doelconflicten, maar dit effect hangt sterk voornamelijk af van hoe jongeren dit gebruik ervaren, en niet zozeer de lengte ervan.

• Psychologische behoeften zijn cruciaal – Wanneer socialmediagebruik tegemoetkomt aan de behoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid, ervaren jongeren minder negatieve gevolgen en voelen ze zich beter.

• Negatieve ervaringen met sociale media versterken stress en piekeren. Positieve ervaringen kunnen negatieve effecten verzachten – Als jongeren zich afgewezen, machteloos of onder druk gezet voelen op sociale media, ervaren ze meer schuldgevoel, doelconflicten en negatieve emoties, zelfs uren na gebruik. Het versterkt ook het piekeren 's avonds. Positieve ervaringen voorspellen daarentegen minder schuldgevoelens en conflicten later op de dag.

‍

Conclusie

Niet alleen de tijd op sociale media, maar de ervaring bepaalt de impact op adolescenten. Jongeren kunnen getraind worden om hun socialmediagebruik bewuster en positiever in te richten, bijvoorbeeld gericht hun behoefte aan autonomie, verbondenheid en competentie te vervullen. Dit onderzoek pleit voor een genuanceerde kijk op socialmediagebruik, waarbij zowel kwantiteit als kwaliteit worden meegenomen om welzijn te bevorderen.