Sociale media is munt met twee kanten voor welzijn tieners

Ondanks de sterke toename van studies naar het gebruik van sociale media, is er nog steeds weinig consensus over de impact van het gebruik van sociale media op het welzijn van adolescenten en jongvolwassenen (14-25 jaar). De onderzoekers argumenteren dat dit komt door 1) een te nauwe focus op kwantitatieve aspecten van sociale mediagebruik (i.c. frequentie van gebruik) en 2) op zeer specifieke aspecten van welzijn. In deze studie wordt daarom ook gekeken naar kwalitatieve indicatoren van gebruik (dwangmatig sociale mediagebruik en motieven van gebruik) en diverse aspecten van welzijn.

Het onderzoek benadrukt het belang van een gebalanceerd debat over zowel de positieve als negatieve effecten van sociale media op het mentale welzijn van jongeren. Het toont aan dat intensiever gebruik van sociale media samenhangt met meer negatieve emoties, en dat dwangmatig gebruik (wanneer sociale media een verslaving wordt) leidt tot meer negatieve en minder positieve emoties, minder levensvreugde en een lagere tevredenheid met de algemene mentale gezondheid. Vooral jongens ervaren meer negatieve gevoelens door sociale media. Positief is dat sociale media gebruik voor contact met anderen net wel kan bijdragen aan een hoger welzijn.

Inzichten

• Gebruiksmotieven: Jongeren, zowel jongens als meisjes, gebruiken sociale media vooral om contact te houden met vrienden. Daarnaast zijn sociale media ook belangrijke kanalen voor ontspanning en informatie.
• Frequentie van gebruik en compulsief gebruik: Jongeren besteden relatief veel tijd aan sociale media. Slechts 2% gebruikt geen sociale media en van de anderen besteedt ruim drie op de tien doordeweeks meer dan 3 uur per dag aan sociale media. In het weekend is dit zelfs bijna vier op de tien. Veel jongeren ervaren ook compulsief gebruik van sociale media.
• Invloed op welzijn: De bevindingen ondersteunen zowel auteurs die wijzen op de negatieve druk van sociale media als degenen die de positieve invloed ervan benadrukken op het welzijn van jongeren. Intensief gebruik van sociale media hangt samen met minder positieve emoties en lagere algemene levenstevredenheid. Echter, intensief gebruik van sociale media leidt ook tot meer tevredenheid over sociale contacten en heeft ook een positief effect op het welzijn van jongeren. Daarnaast blijkt dat jongeren die sociale media gebruiken voor interpersoonlijke redenen, meer tevreden zijn met hun sociale contacten en hun algehele welzijn, met minder negatieve en meer positieve emoties.
• Genderverschillen: Meisjes maken niet alleen vaker gebruik van sociale media, ze ervaren ook vaker een dwangmatige drang om deze te gebruiken. Meisjes gebruiken ook vaker dan jongens sociale media om plezierige dingen te delen en omdat ze een goed gevoel krijgen als anderen reageren op hun berichten. De resultaten gaan in tegen de literatuur die suggereert dat sociale media een negatiever effect hebben op het welzijn van meisjes dan van jongens. Jongens ervaren net vaker negatieve emoties door intensief gebruik van sociale media, terwijl meisjes vooral voordelen ondervinden van sociaal gebruik van sociale media.
• Omdat sociale media zowel positieve als negatieve effecten op jongeren heeft, is het belangrijk om een evenwichtige kijk te hebben en te zorgen dat sociale media vooral een ondersteunende rol speelt in hun welzijn.
• Toekomstig onderzoek: Meer onderzoek is nodig naar de impact van verschillende soorten sociale media en de rol van gender en leeftijd om een beter begrip te krijgen van hoe sociale media welzijn beïnvloedt.