Uiterlijk in de media: Hoe verscheidenheid aan media-boodschappen het lichaamsbeeld van jongeren beïnvloeden
Jongeren halen verschillende boodschappen uit media, afhankelijk van hoe ze ermee omgaan. Dit onderzoek kijkt naar hoe media en gesprekken over media het lichaamsbeeld beïnvloeden bij jongeren van gemiddeld 11 jaar. De studie onder 971 kinderen onderzocht hoe media en gesprekken met vrienden invloed hebben op hun lichaamsbeeld. Het bleek dat niet de media zelf, maar gesprekken over media met vrienden leidden tot gemengde ideeën over uiterlijk (zowel voordelen als nadelen van aandacht besteden aan je uiterlijk). Deze tegenstrijdige ideeën hadden een U-vormig verband met lichaamsbeeld: een balans tussen positieve en negatieve overtuigingen zorgde voor minder invloed, terwijl een onbalans (in welke richting dan ook) juist meer sociale angst over uiterlijk veroorzaakte.
Studie over
Kinderen (6-12 jaar)
Media-inhoud
media-consumptie
Psychologie
zelfwaardering
Onderzoeksmethode(n)
Panelonderzoek
Survey
Medium/technologie
Film/cinema
Internet
Printmedia
Sociale media
Soort publicatie
Wetenschappelijk artikel
Tags
Digitaal welzijn
gezondheidsdata
media gebruik
media-aandacht
Mediagebruik
online media
traditionele media
zelfrepresentatie
Mediapsychologie
Mentaal welzijn
Kerninzichten
Vrienden hebben meer invloed dan directe mediaconsumptie Jongeren krijgen hun ideeën over uiterlijk niet rechtstreeks van de media-boodschappen zelf, maar vooral door gesprekken met vrienden over wat ze in de media zien. Dit betekent dat de sociale omgeving waarin media worden besproken een grote rol speelt bij hoe jongeren mediaboodschappen begrijpen en verwerken. Het is dus niet alleen wat ze zien, maar ook hoe ze er met anderen over praten.
Gemengde ideeën over uiterlijk hebben een bijzondere invloed Jongeren ontwikkelen vaak tegenstrijdige ideeën over uiterlijk. Aan de ene kant zien ze voordelen in aandacht besteden aan uiterlijk (bijvoorbeeld populairder worden), maar aan de andere kant ook nadelen (zoals jaloezie of minder tijd voor school). Deze tegenstrijdigheid kan zowel positief als negatief werken, afhankelijk van hoe goed ze erin slagen om een balans te vinden tussen de voordelen en nadelen.
Balans tussen positieve en negatieve overtuigingen is gezond Wanneer jongeren evenveel waarde hechten aan zowel de voordelen als de nadelen van uiterlijk, ervaren ze minder sociale angst over hun uiterlijk. Deze balans lijkt hen te beschermen tegen het gevoel dat uiterlijk te belangrijk is. Maar wanneer er een onbalans is—bijvoorbeeld als ze alleen maar de voordelen zien of alleen maar de nadelen—neemt de sociale angst juist toe. Dit benadrukt dat het belangrijk is om jongeren te helpen met het kritisch evalueren van mediaboodschappen.
Leeftijd beïnvloedt hoe jongeren mediaboodschappen verwerken Jongere kinderen (9-10 jaar) lijken nog niet in staat om de voordelen en nadelen van aandacht voor uiterlijk tegen elkaar af te wegen. Bij hen is er geen duidelijk verband tussen mediaboodschappen en hoe ze naar hun eigen uiterlijk kijken. Oudere kinderen (12-14 jaar) kunnen dit wel beter en lijken daardoor minder last te hebben van extreme sociale angst, zolang ze een balans vinden tussen positieve en negatieve ideeën over uiterlijk. Naarmate jongeren ouder worden, kunnen ze beter verschillende standpunten over uiterlijk begrijpen en tegenstrijdige mediaboodschappen kritisch analyseren. Dit helpt hen om beter met deze boodschappen om te gaan en minder sociale angst te ervaren.
Positieve mediacampagnes kunnen een dubbel effect hebben Campagnes die bedoeld zijn om jongeren beter over hun uiterlijk te laten voelen, zoals "body positivity"-initiatieven, kunnen soms onbedoeld een negatief effect hebben. Door de nadruk te leggen op uiterlijk, maken ze jongeren er juist meer bewust van, wat kan leiden tot ontevredenheid en sociale angst. Dit laat zien hoe complex de invloed van media is, zelfs wanneer de intentie positief is.
Jongeren navigeren actief door mediaboodschappen Jongeren verwerken mediaboodschappen niet passief; ze slagen er in om de positieve van de negative kanten af te wegen, vooral naarmate ze ouder worden. Dit benadrukt dat interventies die jongeren leren om kritisch na te denken over mediaboodschappen en hun sociale context kunnen helpen om de negatieve effecten van media te beperken.
Trekels, J., & Eggermont, S. (2024). Adolescents’ multi-layered media processing: A panel study on positive and negative perceptions toward ideals and adolescents’ appearance anxiety. Communication Research, 51(6), 607-630.
Onderzoek in de kijker
Elke maand komen er in Vlaanderen gemiddeld 16 nieuwe papers en publicaties uit rond media en communicatie. We selecteren voor jou enkele markante publicaties.