Het belang van nieuwsmedia tijdens een crisis: de case van Covid-19

Om de verspreiding van het Covid-19 virus tegen te gaan, werden verschillende overheidsrichtlijnen voorgesteld, zoals sociale contacten beperken en vaccinatie. Of deze beschermende gedragingen werden toegepast, hangt vaak af van de risicoperceptie van burgers, die volgens eerdere onderzoeken wordt beïnvloed door sociale media, nieuwsmedia en persoonlijke communicatie. Deze dagboekstudie bij 208 Belgische jongvolwassenen (18-25 jaar) toonde aan dat enkel blootstelling aan Covid-19 content via nieuwsmedia de maatschappelijke ernst van Covid-19 voorspelde, wat op zijn beurt de bereidheid om gevaccineerd te worden en de regels te volgen voorspelde. Deze resultaten benadrukken dus het belang van nieuwsmedia bij het beïnvloeden van gezondheidspercepties en gedragingen bij jongvolwassenen tijdens een crisis.

• Belang van nieuwsmedia: Nieuwsmedia, zoals tv, internet, radio en kranten, voorspellen de gepercipieerde maatschappelijke ernst van Covid-19 voor jongvolwassenen, maar niet hun gepercipieerde persoonlijke vatbaarheid.
  • Een mogelijke verklaring is de manier waarop Covid-19 werd voorgesteld in de Belgische nieuwsmedia: als een grootschalig probleem waar collectieve actie voor nodig is. De nadruk van nieuwsmedia op statistieken en het promoten van deze collectieve aanpak kunnen een invloed hebben gehad op de gepercipieerde maatschappelijke ernst van de crisis.
  • De onderzoekers raden aan dat overheden zeker moeten blijven communiceren via nieuwsmedia over de ernst van de crisis. Maar het is belangrijk dat ze ook beseffen dat niet iedereen even gevoelig is voor dat soort oproepen. De communicatie moet aangepast worden aan de doelgroep die ze willen bereiken.
• Beperkte impact van sociale media en persoonlijke communicatie: Sociale media en persoonlijke gesprekken hebben geen significante invloed op de risicoperceptie van individuen.
  • Een mogelijke verklaring voor het ontbreken van een sociale media-effect is dat men op sociale media content ziet die hun risicoperceptie zowel positief als negatief beïnvloedden, waardoor de effecten elkaar opheffen.
• Media-invloed op gesprekken: Sociale media stimuleren wel interpersoonlijke communicatie over Covid-19. Dit wilt zeggen dat mensen die vaker blootgesteld werden aan informatie over Covid-19 op sociale media hier vaker over in gesprek gingen met anderen. Gebruik van nieuwsmedia heeft hier geen significante invloed op.
  • Een mogelijke verklaring zijn de technische mogelijkheden van sociale media (liken, delen en comments).

• Belang van maatschappelijke ernst: Een hogere gepercipieerde maatschappelijke ernst van Covid-19 vergroot de bereidheid van jongvolwassenen om de opgelegde maatregelen te volgen en zich te laten vaccineren. Volgens de resultaten heeft persoonlijke vatbaarheid hier geen invloed op.
  • Een mogelijke verklaring voor het ontbreken van een invloed van persoonlijke vatbaarheid is het feit dat deze studie werd gedaan bij jongvolwassenen terwijl in die periode vooral gewaarschuwd werd voor de gevaren voor oudere mensen. Mogelijks werden jongvolwassenen dus eerder gemotiveerd door sociale motivatie dan persoonlijke motivatie om de regels te volgen en zich te laten vaccineren.
  • De onderzoekers raden aan dat overheden voor elke crisis een specifieke aanpak uitwerken. Kleinere en persoonlijke gezondheidsproblemen (bv roken) kunnen misschien beter aangepakt worden met persoonlijk gerichte en gepersonaliseerde berichten, terwijl globale gezondheidsproblemen beter worden aangepakt door in te zetten op de risicoperceptie op maatschappelijk niveau.
• Consistentie in gedrag: Jongvolwassenen vertoonden weinig variatie in hun bereidheid om Covid-19-gerelateerde gedragingen uit te voeren.