De rol van emoties in online politiek debat: Woede als dominante kracht

Dit onderzoek analyseerde meer dan 175.000 Facebookposts en 360.000 reacties in 2020 uit zes landen om te ontdekken welke emoties deze posts oproepen. Posts van populistische politici en lokken vaker boze reacties uit. Ze gebruiken vaak anti-elitaire en uitsluitende taal. Donald Trump is een uitzondering: ondanks zijn scherpe uitspraken krijgt hij veel “liefde”-reacties. Alternatieve media krijgen ook meer boze reacties dan traditionele nieuwsmedia. Dit komt doordat deze media vaak controversiële onderwerpen bespreken, zoals immigratie of vaccinaties. De resultaten blijven vrij stabiel over de tijd heen, ook tijdens de pandemie. Het onderzoek biedt nuttige inzichten om de kwaliteit van publiek debat te verbeteren.

• Woede is de dominante emotie op Facebook: In bijna alle onderzochte landen is “woede” de meest voorkomende emotionele reactie op politieke Facebookposts. Dit geldt vooral voor landen zoals België, Duitsland en de VS. In het Verenigd Koninkrijk is er echter een uitzondering: daar komt “liefde” bijna even vaak voor als “woede”. Andere emoties, zoals “haha” (lachen), “verdrietig” en “wow” (verbazing), worden veel minder vaak gebruikt. Belgische gebruikers tonen de meeste emoties, terwijl Zwitsers over het algemeen terughoudender zijn in hun gebruik van emoji’s.
• Populistische politici lokken meer woede uit: Politici met een populistische stijl ontvangen meer boze reacties dan traditionele politici. Dit patroon is te zien in bijna alle onderzochte landen. Donald Trump is een opvallende uitzondering: hij krijgt voornamelijk “liefde”-reacties, ondanks zijn aanvallende en scherpe uitspraken. Traditionele politici krijgen in de meeste landen juist meer “liefde”-reacties, met Duitsland als uitzondering, waar “woede” vaker voorkomt.
• Populistische partijen veroorzaken ook meer woede: Net als bij populistische politici wekken populistische partijen meer boze reacties op dan traditionele partijen. In Duitsland en Zwitserland is dit effect het sterkst. Traditionele partijen krijgen meestal “liefde”-reacties, behalve in Duitsland, waar “haha” vaker voorkomt als reactie op hun posts.
• Alternatieve media versterken woede: Alternatieve en hyper-partijdige media krijgen meer boze reacties dan traditionele nieuwsmedia. Dit geldt in alle onderzochte landen. In landen zoals België, Duitsland en Frankrijk wekken alternatieve media de hoogste niveaus van woede op. Dit komt doordat deze media vaak controversiële onderwerpen bespreken, zoals immigratie en wantrouwen tegen regeringen of vaccinaties. Traditionele media krijgen daarentegen vaker reacties zoals “verdrietig” bij tragisch nieuws, maar bijna nooit “liefde”.
• Immigratie en beschuldigingen als woede-opwekkende thema’s: Onderwerpen zoals immigratie en het beschuldigen van politieke tegenstanders komen vaak voor in posts die veel boze reacties krijgen. In Europa richten populistische politici zich voornamelijk op immigratie, terwijl in de VS de nadruk ligt op het aanvallen van politieke tegenstanders, zoals de Democraten. Tijdens de pandemie kwamen vaccinaties en complottheorieën ook vaak terug in woede-opwekkende berichten.
• Emotionele reacties verschillen per land: De manier waarop mensen emoties uiten op Facebook verschilt sterk tussen landen. Belgische gebruikers reageren over het algemeen vaker emotioneel, terwijl Zwitsers minder snel emotionele reacties geven. Culturele en politieke contexten spelen hierbij een belangrijke rol. In sommige landen, zoals België en de VS, zijn de emoties op Facebook veel intenser dan in bijvoorbeeld Zwitserland of Frankrijk.
• De pandemie versterkte emoties: Tijdens de pandemie namen emoties zoals “woede” en “liefde” toe, vooral in posts van populistische politici. In België en Frankrijk stegen “liefde”-reacties richting traditionele politici aan het begin van de pandemie, terwijl “woede” later toenam. Dit laat zien dat gebeurtenissen zoals een wereldwijde gezondheidscrisis de emotionele reacties van mensen kunnen beïnvloeden.
• Populistische stijl versterkt online betrokkenheid: Populistische berichten gebruiken vaak krachtige taal en thema’s zoals anti-elitisme (regeringen de schuld geven) en uitsluiting (groepen zoals migranten bekritiseren). Deze stijl roept sterke emoties op, vooral woede, en verhoogt de betrokkenheid van volgers. Bijvoorbeeld, berichten waarin migranten worden beschuldigd van specifieke problemen, zoals het verspreiden van COVID-19, wekken veel boosheid op.
• Trump als uitzondering: Donald Trump laat zien dat woede niet altijd de dominante emotie hoeft te zijn. Door zijn sterke band met zijn volgers roept hij vaak positieve emoties op, zoals “liefde”, zelfs bij berichten met aanvallende inhoud. Dit bewijst dat loyaliteit van volgers een belangrijke rol speelt in de emotionele reacties die politici ontvangen.
• Alternatieve media verspreiden desinformatie en versterken polarisatie: Alternatieve en hyper-partijdige mediakanalen dragen bij aan de verspreiding van complottheorieën en misinformatie, bijvoorbeeld over COVID-19-vaccins. Dit vergroot niet alleen de woede onder hun volgers, maar ook de polarisatie in de samenleving. Berichten met desinformatie worden vaak sensationeel verwoord om zoveel mogelijk reacties uit te lokken.
• Emoties weerspiegelen culturele en politieke context: De verschillen in emotionele reacties tussen landen laten zien hoe belangrijk de politieke en culturele achtergrond is. In landen waar populistische politici en alternatieve media veel invloed hebben, zoals België en de VS, zijn emoties zoals woede sterker aanwezig. In landen met minder opvallende populistische figuren lijken de emoties minder intens.